owocniki
średnicy 10-40 cm, cieliste do ochrowożółtawych, z listkowato-kędzierzawymi
elementami jednobarwnymi lub brązowawo obrzeżonymi, dość ciasno pozwijanymi,
łamliwej konsystencji
miąższ:
w trzonie białawy, wodnisto nasycony
forma ochrony:
status na Czerwonej liście [R] rzadki
wartość:
jadalne
występowanie:
od sierpnia do listopada u podstawy drzew iglastych, lub na pniach, najczęściej sosny
wałaściwości lecznicze:
Sparassis crispa zawiera antybiotyk o nazwie sparassol, specyfik ten powoduje, że owocniki szmaciaka są mało podatne na procesy gnilne, dlatego dawniej, zanim gatunek ten poddano ścisłej ochronie, wspomniane owocniki mogły być zbierane i przechowywane przez dłuższy okres; witaminy – B1, B2, D. minerały – żelazo, cynk, mangan, potas, wapń, magnez, fosfor; wykazuje działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, wzmacniające układ odpornościowy, obniżają poziom cukru we krwi, obniżające ciśnienie krwi.
Związki aktywne:
Owocniki sparassis crispa zawierają około 90% wody, białka, tłuszczów, węglowodanów, błonnika. Polisacharydy (β- (1 → 3) -D-glukan) stanowią aż 40% suchej masy z owocników. Szmaciak zawiera również witaminę D2 w ilości 0.17mg na 100g suszu. Chalkony ( xanthoangelol , 4-hydroxyderricin ) mają silne działanie hamujące na Staphylococcus aureus ,MRSA. Związki antybakteryjne i przeciwgrzybiczne ( sparassol). Związki przeciwgrzybiczne (methyl-2,4-dihydroxy-6-methylbenzoate , methyl-dihydroxy-methoxy-methylbenzoate). Związki takie jak 3-oktanon, DL-3-oktanol oraz 1-okten-3-ol przyczyniają się wzajemnie do przyjemnego słodkiego zapachu grzyba. Pozostałe związki to ftalidy ( hanabiratakelide A , B , C ) , seskwiterpeny oraz kwas p-hydroksybenzoesowy.
Struktura β- (1 → 3) -D-glukanu
Profil immunologiczny grzyba:
Betaglukany grzyba aktywują maturacje komórek dendrycznych oraz produkcje interferonu. Betaglukany aktywują cytokiny IL-12, IL-1ß,IL-2, TNF-al, IFN-al/ß. Betaglukany po 8 dniach stosowania zwiększają cytotoksyczność komórek NK.
Działanie lecznicze:
Działanie antybakteryjne ( Bacillus subtilis , MRSA). Działanie przeciwgrzybiczne (candida) . Działanie przeciwwirusowe ( hamuje enzym odwrotnej transkryptazy niezbędny do replikacji wirusowi HIV). Działanie przeciw nadciśnieniowe (prewencyjnie przeciwko udarowi i spontanicznemu nadciśnieniu). Działanie przeciwcukrzycowe(poprawia symptomy cukrzycy zarówno typu 1 jak i typu 2 poprzez redukcję poziomu glukozy we krwi ,insuliny oraz wyraźny wzrost stężenia adiponektyny w osoczu). Działanie przeciwnowotworowe ( wzmacnia układ immunologiczny poprzez stymulacje INF-y oraz odpowiedzi komórkowej Th1). Działanie antyalergiczne (alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry poprzez redukcje poziomu immunoglobuliny E (IgE) ,hamowanie wydzielania interleukin IL-4 i IL-5, indukowanie wydzielania IFN, tłumienie odpowiedzi immunologicznej typu Th2). Działanie antyoksydacyjne.
Przeciwwskazania i interakcje:
Grzyb jest stosowany w celach kulinarnych w krajach Azji(Chiny,Japonia,Korea).
Preparaty i dawki:
Świeżo zebrany owocnik suszymy w temperaturze 40 stopni Celsjusza bądź robimy intrakt.
Odwar: 20 gram suszonego grzyba gotujemy w 500ml wody przez 40 minut. Pijemy trzy razy dziennie.
Intrakt na alkoholu 70% 1:3. Świeży owocnik rozdrabiamy , zalewamy ciepłym alkoholem o temperaturze 40 stopni Celsjusza. Dawki 3 razy dziennie , 5 ml.
Literatura
