Gwiazdosz czteropromienny Geastrum quadrifidum DC. (1801)

owocniki

początkowo zamknięte, kuliste, 10 – 20 (30) mm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowe

osłona zewnętrzna

(egzoperydium) pęka daleko, zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5 – 6), płaty rozchylają się gwiaździście, kontynuując ten ruch unoszą endoperydium na sztywnych nóżkach; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej, warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem, tworząc poprzerastaną z podłożem miseczką stykającą się z ramionami gwiazdy na szczytach płatów; grzybnia wyściełająca miseczkę jest biaława, bez połysku; zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaro-popielata

osłona wewnętrzna

(endoperydium) kulistawe lub wydłużone, odwrotnie jajowate, 3.5 – 15 mm szerokości, ciemno-szarobrązowe; o powierzchni pokrytej drobnymi kryształkami; młoda szara, liliowo-brązowa, z wiekiem ochrowa, brązowawa

apofiza

zwykle obecna; szyjka krótka, do 2 mm długości

ujście zarodników

(perystom) niskie lub wyciągnięte, włókniste, talerzyk wyraźny, ostro odcinający się, ograniczony wałeczkiem

kolumella

słupkowata, brązowoszara, sięga do połowy wysokości endoperydium; gleba ciemnobrązowa

zarodniki

kuliste, wyraźnie brodawkowane (do 12 brodawek na obwodzie), 4.5 – 6 µm średnicy

włośnia

o strzępkach do 7.5 µm szerokości

forma ochrony:

gatunek pod ochroną częściową, status na Czerwonej liście [R] rzadki

warość:

niejadalne

wystepowanie:

pojedynczo lub w grupach, zwykle w lasach iglastych, na wapiennym podłożu, rzadziej w lasach liściastych, w zaroślach

Literatura